CHÀO NĂM CANH TÝ


HommesNgày 24 tháng 01 năm 2020 thứ sáu, NGÀY 30 THÁNG CHẠP KỶ HỢI độ ẩm 58% 18-11 độ trời mưa dầm, sáng nay thả con Sói đi vệ sinh sáng trong mưa & rét, nghỉ thể dục do trời mưa, bà nội các cháu thuê mổ 3 con gà làm lễ tết, cả nhà tập trung vào làm bữa cơm tất niên lúc 11h, ăn xong 12:30 có trận mưa đá cùng sấm chớp lớn lúc nhà Hải Hạnh vừa về đến nhà, 15:30 bà nội Hà Vy xuống chơi với bà Tường về có trận mưa rào cực lớn, ngách 40/3/LL ngập 40cm, trên tấng 3 ống thoát  nước mái tôn chảy như máy bơm sắp tràn nước vào trong phong, con Quỳnh phải hắt ống cho chảy ra ngoài, thềm nhà trong nước ngập đến bậc nhất cấp gần nơi nằm của con chó. Mưa cho đến 20h thì tạnh xung quanh thành cổ lại đầy người & xe uống trà đợi bắn pháo hoa, nhà Quỳnh xem pháo hoa qua cửa sổ tầng 2, cu Kiên thì ngủ như không có gì xẩy ra, Vy thì nghe súng cối nổ thì sợ, bố Thao ra phố ngắm phút giao thừ Canh Tý, tôi xuất hành hướng nam vòng qua kho bạc về ngõ 16/La Thành nhóm 8 tập thể thức ăn gia súc 13h đi ngủ.

CHÀO NĂM CANH TÝ

HommesNgày 25 tháng 01 năm 2020 thứ bảy, NGÀY 01 THÁNG GIỂNG CANH TÝ độ ẩm 58% 18-11 độ trời mưa dầm cả ngày, sáng nay thả con Sói đi vệ sinh sáng trong mưa & rét, nghỉ thể dục do trời mưa, gia đình làm cơm cúng tiếp nhà Hải Hạnh, bà Tường, ông bà Chiến Anh lên chúc tết, đêm vẫn mưa & rét nên chăng có ai đi lại, 22h đi ngủ để lấy sức cho hôm sau đi chơi tết…Nhắn tin Zalo chúc tết nhiều người.
ớ đã nTrNgày 26 tháng 01 năm 2020 thứ Chúa Nhật, NGÀY 02 THÁNG GIỂNG CANH TÝ độ ẩm 58% 18-11 độ trời tạnh ráo, 5:30sáng nay thả con Sói đi vệ sinh sáng như mọi ngày sau đó đi thể dục, về làm cơm cúng sau đó lên Z175, Tiên Phong chúc tết các ông bà thông gia, về chúc tết nhà họ Dương, tiếp anh Cường Nhung sang chúc tết, ăn trưa & đi nghỉ, sáng nay nhà Quỳnh Thao đi chơi tết trong quê, Chiến Anh đi Thanh Hóa chơi tết, Bác Lân Thủy gọi lên chúc tết hỏi ngày kỵ nhật ông Vũ Văn Quảng 23/3/Canh Tý, Hải Đường về Bưởi chúc tết nhà ông Thắng Hảo qua Zalo gặp & chúc tết 2 bác…tr


NgNgười Hà Nội thay đổi cách đón Tết


Từ chỗ phải dành dụm từng miếng mộc nhĩ, bóng bì cả tháng trước Tết, đến nay người Hà Nội đã chuyển sang xu hướng du lịch ngày Tết.    

Trong ký ức của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến, cách đón Tết Nguyên đán của người Hà Nội từ những năm chiến tranh, trải qua thời bao cấp, đổi mới đến nay đã có nhiều thay đổi nhưng vẫn luôn ấm áp tình người. 
- Sinh ra, lớn lên và gắn bó với Hà Nội, Tết Nguyên đán trong ký ức tuổi thơ ông như thế nào? 
- Tuổi thơ của tôi gắn liền với những năm máy bay Mỹ ném bom miền Bắc (từ 1964), cả nhà sơ tán về ngoại thành. Tôi đón Tết Nguyên đán trong tình cảm đầm ấm của những người dân nơi sơ tán. Dù chỉ có chiếc bánh chưng hay con cá, họ cũng mời chúng tôi ăn cùng.
Năm 1968, khi Mỹ tuyên bố chỉ ném bom từ Thanh Hóa trở vào, một số gia đình Hà Nội bắt đầu trở về thành phố.
Vui nhất và đáng nhớ nhất là Tết năm 1973. Ngày 23/1 Dương lịch, hiệp định Paris được ký sơ bộ, nhiều gia đình thấp thỏm ngóng tin nhưng chưa dám rời nơi tản cư về nhà. Đến khi hiệp định được ký chính thức ngày 27/1, người người hối hả trở về. Những ngày cận Tết ấy, công ty xe khách Thống Nhất chở người không kịp. Nhiều nhà dắt díu nhau đi xe đạp, đi bộ, gồng gánh về thủ đô. 
Tàu điện quanh thành phố chạy suốt đêm, đón người dân từ ngoại thành về nhà. Lúc đó, ngành thương nghiệp thủ đô mới gấp rút chuẩn bị hàng Tết nên thông báo rất muộn. Đó cũng là năm đầu tiên các cửa hàng bách hóa, thực phẩm bán qua đêm để phục vụ người dân sắm Tết. 
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến. Ảnh: Viết Tuân.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến. Ảnh: Viết Tuân.
- Năm đó, không khí Tết ở thủ đô ra sao?
- Hà Nội chưa từng có Tết nào vui như năm đó, bởi sau khi ký hiệp định Paris, miền Bắc tạm thời được hòa bình. Dù hàng hóa khan hiếm, đời sống khó khăn, cảnh đón Tết đạm bạc, nhưng ai cũng động viên nhau "hòa bình ăn cháo cũng sướng". Năm đó, Hà Nội bắn pháo hoa ở hồ Hoàn Kiếm, dù chỉ ít phút ai cũng hào hứng. Người dân từ các vùng lân cận kéo nhau đến xem. 
Những công nhân Cuba sang giúp Việt Nam làm đường cũng đổ về đây đón giao thừa, nhảy múa, ca hát. Đêm giao thừa, hồ Hoàn Kiếm đông vui như những năm gần đây. Khắp phố phường, dân tình phấn khích tột độ, sau mấy năm phải xa nhà tránh bom đạn, nay mới được đón Tết trong hòa bình. 
Thời đó, dù còn thiếu thốn, mọi người đón Tết rất tình cảm. Nhà nhà trong các khu phố luôn "tối lửa, tắt đèn có nhau". Nhà nào có món ngon cũng mời hàng xóm sang ăn. 
- Hàng hóa dịp Tết ngày đó gồm những gì?
- Ngày đó tiêu chuẩn cán bộ bình thường chỉ có một bao thuốc lá, một gói chè. Nhà nào may mắn có người làm cán bộ trung cấp, cao cấp thì được phát thực phẩm nhiều hơn một chút. Những người này có sổ giao tế nên có thể mua thêm bánh, kẹo, đường, thuốc lá. Một số nhà tư sản cũ có điều kiện mua sắm nhiều hơn. 
Ngoài tiêu chuẩn phân phát của nhà nước, người dân còn trông chờ vào mấy phiên chợ ngoài phố để mua thêm rau quả, một vài thứ cần thiết khác. Nhà nước không bán nhiều hoa quả nên để sắm mâm ngũ quả nhiều người phải nhắn từ quê gửi ra từng buồng chuối, quả bưởi, cam, quýt, trứng gà, vài trái ớt. 
Mỗi nhà được mua một chai rượu mùi bày trên ban thờ thắp hương. Nhiều người phải tìm cách mua thêm một vài chai để đãi khách. Nhà nào có mấy chai rượu dịp Tết là rất sang. 
Những gói mứt Tết được bày bán ở tiệm tạp hóa. Ảnh tư liệu.
Những gói mứt Tết được bày bán ở tiệm tạp hóa. Ảnh tư liệu.
Trong những năm tháng chiến tranh, người Hà Nội vẫn yêu hoa và giữ thú chơi hoa. Nghèo đói đến mấy, mỗi nhà cũng phải sắm được cành đào hoặc bó hoa thập cẩm gồm thược dược, cúc, păng xê... Trên bàn thờ gia đình luôn có hoa hải đường, loài đặc trưng ngày Tết của người dân thủ đô. Trước, trong và sau dịp Tết, các rạp Hà Nội luôn tấp nập, sáng đèn để diễn kịch, ca nhạc. Đêm giao thừa, các rạp vẫn kín người xem. 
- Thời bao cấp, Tết ở Hà Nội thay đổi ra sao?
- Đến thời bao cấp, dù chiến tranh không còn, đời sống vẫn rất thiếu thốn. Mọi nhu yếu phẩm vẫn được phân phát theo tiêu chuẩn. Ngày Tết, mậu dịch quốc doanh sẽ tăng thêm tiêu chuẩn thịt, nước mắm, bán thêm một số mặt hàng ngày thường không có như mì chính, hạt tiêu, hạt mứt, gói kẹo, bánh pháo, chai rượu mùi, hộp mứt.
Hộp mứt có vài quả hồng khô, mấy quả táo tầu, một chút mứt bí. Bánh kẹo chủ yếu là của công ty Hải Hà, bọc bằng giấy, mỗi khi bóc ra thì giấy bị dính nên chúng tôi thường ăn cả giấy. Trong túi hàng Tết của người Hà Nội ngày đó thường không thiếu được hai món đặc trưng là vài miếng bóng và miến làm bằng đậu xanh hoặc củ rong riềng. 
Trước Tết, loa truyền thanh phường sẽ thông báo thời gian và số lượng bán hàng Tết để người dân biết. Tại các cửa hàng bách hóa sẽ dán thêm thông báo tiêu chuẩn mua hàng của cán bộ, người dân. 
Thông thường, mỗi nhà chỉ mua được chút thịt, túi hàng Tết, cân gạo nếp... Lá dong để gói bánh chưng cũng được các đơn vị mậu dịch quốc doanh thu mua từ miền núi về bán. Nhưng như vậy vẫn không đủ nên từ nhiều tháng trước, mỗi nhà phải tích luỹ dần một ít đậu xanh, mộc nhĩ, nấm hương. Trong bếp luôn có quả gấc treo sẵn để ngày Tết nấu xôi gấc. Cán bộ nhà nước có thể đến các hợp tác xã, xí nghiệp xin thêm nước mắm hoặc ít gạo. Tất cả sự chuẩn bị ấy mới đủ để mỗi gia đình làm mâm cơm vào sáng mùng 1 đầu năm. 
Thời ấy, ít nhà có điều kiện mua nồi luộc bánh chưng, nên thường phải chờ để mượn nhau. Từ sau tết ông Công, ông Táo, khắp các vỉa hè Hà Nội là những bếp củi luộc bánh chưng. Dù thiếu thốn, nhà nào cũng kéo nhau đi khắp phố chúc Tết. Hiếm lắm mới có gia đình có chén rượu đãi khách mừng năm mới, còn thường uống nước chè và ăn kẹo. 
Khung cảnh xếp hàng mậu dịch ở Hà Nội những năm 1960-1970 khi mua túi quà Tết. Ảnh tư liệu.
Khung cảnh xếp hàng mậu dịch ở Hà Nội những năm 1960-1970 khi mua túi quà Tết. Ảnh tư liệu.
- Cách đón Tết và chơi Tết của người Hà Nội thay đổi từ khi nào?
- Từ khi đất nước bắt đầu đổi mới, mở cửa cuối những năm 1980, Tết với người Hà Nội thay đổi hoàn toàn. Thay vì phải trông chờ tiêu chuẩn nhà nước, bây giờ mỗi nhà tự do sắm sửa tất cả. 
Đến cuối thập niên 1990, cách đón Tết của người Hà Nội thay đổi lớn khi người ta truyền nhau câu cửa miệng "ăn đi xuống, uống đi lên". Lúc này, lương thực, thực phẩm ngày Tết đã đủ đầy nên người thủ đô coi trọng thức uống hơn. Nhà nào cũng phải có vài thùng bia. Nhà có điều kiện hơn thì sắm mấy chai rượu nhập từ Mỹ.
Đến năm 2000, xu hướng đón Tết lại thay đổi khi nhiều người chọn đi du lịch. Điện thoại phát triển, người ta ít đến nhà nhau chúc Tết hơn mà thăm hỏi qua tin nhắn. Thú chơi hoa cũng khác xưa khi ai nấy đều cố gắng tìm đến những loài cây, hoa lạ, độc đáo. Càng ngày, Tết càng đơn giản hơn và hướng về những nhu cầu tinh thần. 
Tuy nhiên, điều không thay đổi là đêm giao thừa, sau khi cúng tất niên, người già vẫn đến các đền, chùa trong thành phố để làm lễ, nhận lộc mang về nhà. 
Viết Tuân



Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Hôm nay ngày 13/7/2024 thứ bảy

Hôm nay ngày 11 tháng 8 năm 2024 Chúa nhật

Hôm nay ngày 19 tháng 9 năm 2024, thứ năm